امروزه جعبه تقسیم برق دارای کاربردهای فراوانی است به طوری‌که استفاده از آن در بیشتر لوازم الکتریکی رایج است. در واقع کاربرد اصلی جعبه تقسیم برق در تقسیم و انشعاب گرفتن از سیم‌های برق برای سازه‌ها است. این جعبه‌های تقسیم دارای انواع مختلفی اعم از فلزی، آلومینیومی، استیل، پلاستیکی و گالوانیزه است که به دو صورت روکار و توکار قابل استفاده هستند. جعبه تقسیم برق به جعبه فیوز هم شناخته می‌شود و محل آن معمولا در نزدیکی ورودی ساختمان‌ها است. محل نصب باید به گونه‌ای باشد که فاصله مشخصی از کف و سقف ساختمان داشته باشد. از طریق جعبه تقسیم صنعتی برق؛ کابل ورودی برق ساختمان‌ها بین واحدها تقسیم و انشعاب داده می‌شود به گونه‌ای که تکلیف مصرف برق هر واحدی از طریق این جعبه مشخص می‌گردد.
لازم به ذکر است که در نصب صحیح جعبه تقسیم استانداردهای معینی به شرح ذیل وجود دارد:
✔️ قرارگیری درست و اصولی تمام سیم‌ها به صورت کامل در داخل جعبه تقسیم
✔️ لخت نبودن سیم‌های داخل جعبه
✔️ محافظت تک تک سیم‌های داخل جعبه توسط گلند، فیوز و تجهیزات دیگر
✔️ مشخص کردن سیم‌های ورودی و داخل جعبه
✔️ چیدمان اصولی و قابل شناسایی برای درک شرایط ورود و خروج سیم‌ها، تعمیر و تعویض آن‌ها
نصب جعبه تقسیم دارای مراحل متعددی است که برای آشنایی بیشتر علاقمندان و خوانندگان موضوعات برقی؛ از طریق این مقاله قصد داریم این مراحل را به صورت قدم به قدم معرفی کنیم.
جعبه تقسیم برق و کاربری آن
کاربردهای جعبه تقسیم برق بسیار متنوع است؛ بعضی از این موارد کاربری شامل آیتم‌هایی است که در ذیل این مقاله به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
◀ مانع از تماس افراد با سیم‌های برق در ساختمان می‌گردد.
◀ امکان افزایش میزان انشعابات در سیم‌کشی‌های داخل ساختمان از طریق نصب جعبه تقسیم
◀ محافظت از سیم‌های برق در برابر آلودگی‌هایی مانند روغن، رطوبت، گرد و غبار
◀ محافظت از سیم‌ها و کابل‌های برق در برابر صدمات بیرونی مانند جویده شدن توسط جوندگان
◀ ممانعت از وقوع حوادثی مانند آتش‌سوزی در اثر اتصالات برقی به هنگام بارندگی
◀ برقراری نظم و ترتیب خاص در سیم‌کشی و امکان دسترسی با سهولت بیشتر به سیم‌ها و مدیریت بیشتر آن‌ها
مراحل نصب جعبه تقسیم برق
نصب جعبه تقسیم دارای مراحل متعددی است که در این قسمت از مقاله این مراحل را با هم به صورت گام به گام مرور می‌کنیم:
گام اول: قطع جریان برق
قطع جریان برق در سیم‌هایی که لازم است با آن‌ها کار شود؛ یک امر ضروری و به عنوان نخستین گام در مراحل نصب جعبه تقسیم محسوب می‌شود. لذا برای شروع کار از طریق سوئیچ مربوطه باید اقدام به قطع کامل جریان برق کرد. لازم به تاکید است که در صورت وجود جریان برق در جعبه تقسیم در حین کار؛ امکان بروز خطای اتصال کوتاه، برق‌گرفتگی و خطرات دیگر وجود دارد. از این حیث برای جلوگیری از هر گونه تهدید و وقوع حادثه مرگبار لازم است جریان برق کاملا قطع گردد.
گام دوم: آزمایش سیم‌ها
قدم دوم این است که باید مطمئن شد ولتاژی در داخل سیم‌ها جریان ندارد. این آزمایش از طریق تستر مربوطه انجام می‌گیرد. هیچ‌گونه ولتاژی در داخل سیم‌های ورودی نباید در زمان تست وجود داشته باشد؛ زیرا همان‌طور که در گام اول تذکر داده شد وجود ولتاژ خطرات زیادی به همراه خواهد آورد.
گام سوم: برداشتن حذفی‌ها در جعبه‌های تقسیم فلزی
لازم به ذکر است که در جعبه‌های فلزی به ازای هر سیمی که وارد جعبه می‌شود یک حذفی وجود دارد. بنابراین لازم است که در این مرحله؛ حذفی‌ها از جعبه جدا شوند. این کار را از طریق پیچ گوشتی و یا چکش می‌توان انجام داد؛ پس از جداسازی حذفی‌ها از داخل جعبه باید با انبردست این حذفی‌ها را برداشت.
گام چهارم: وصل گیره به هر کابل
در صورت نبودن بست کابل برای سیم‌ها لازم است یک گیره کابل به هر کدام از سیم‌ها وصل شود. می‌توان از گیره‌های قفل‌دار استفاده کرد. این کار باعث افزایش میزان نظم و ترتیب در داخل جعبه می‌گردد. این گیره‌ها در داخل جعبه علاوه بر حفاظت بیشتر؛ باعث تشخیص مسیرهای ورودی و خروجی کابل‌ها می‌شوند که در زمان اتصال کابل‌ها به فیوزها بسیار حائز اهمیت است.
گام پنجم: سوار کردن جعبه تقسیم
در این مرحله لازم است که سیم‌های مدار مورد نظر جدا شوند. سپس از طریق پیچ‌های جعبه تقسیم باید آن‌را روی دیوار یا بدنه مورد نظر بست یا نصب کرد. در صورت نیاز به شل کردن سیم‌ها برای نصب جعبه تقسیم برق لازم است این‌کار را انجام داده تا فضای کافی برای سوار کردن جعبه تقسیم فراهم گردد.
گام ششم: محکم‌سازی سیم‌ها
در این مرحله از نصب جعبه تقسیم لازم است از طریق بستن پیچ‌ها روی گیره‌های جعبه؛ اقدام به سفت کردن سیم‌ها کرد. البته محکم بستن سیم‌ها و کابل‌ها در صورتی که بیش از اندازه باشد می‌تواند سبب آسیب رساندن به آن‌ها گردد. به منظور جلوگیری از صدمات وارده به سیم‌ها مثل قطع شدن یا زخمی شدن آن‌ها می‌توان از گلند فلزی یا پلاستیکی در قسمت ورودی و خروجی جعبه استفاده کرد.
گام هفتم: وصل کردن سیم‌ها به هم
در این مرحله از مراحل نصب جعبه تقسیم لازم است که از طریق یه رابط سیم‌ها به هم وصل شوند. این مرحله خود دارای مراحل ذیل است که به ترتیب لازم است انجام شود:
۱- وصل سیم‌های مسی لخت به هم
۲- اضافه گردن یک پیگتل به طول حدود ۱۵ سانتی‌متر با یک جنس مشابه با سیم ارت به آن
۳- وصل انتهای شلتر پیگتل بر روی پیچ پایه جعبه تقسیم برق
۴- وصل سیم‌های خنثی به هم
۵- پیوند سیم‌های گرم به یکدیگر با استفاده از رابط‌های استاندارد
۶- اتصال سیم‌های قرمز در مدار به هم
۷- تست سیم‌ها از جهت سفتی مناسب از طریق کشیدن آرام آن‌ها
۸- عایق‌سازی سیم‌ها از طریق لنت برق برای ممانعت از برخورد با یکدیگر
گام هشتم: تکمیل نصب
در این مرحله نصب جعبه تقسیم با قرار دادن و بستن سیم‌ها در داخل جعبه نهایتا تمام می‌شود. سپس درپوش جعبه را نصب کنید و از طریق دو پیچ آن‌را سفت‌تر نمایید. لازم است به این نکته توجه کافی شود که هیچ سیم برق یا اتصالاتی با هم در تماس نبوده و از جعبه بیرون نزده باشد. مرحله آخر و اتمام کار برقراری جریان برق در سیم‌های برق است.
کلام پایانی
در این مقاله تلاش کردیم علاوه بر بررسی کاربردهای جعبه تقسیم برق؛ مراحل نصب جعبه تقسیم را به صورت قدم به قدم آموزش دهیم. در پایان لازم است متذکر شویم که این مراحل بایستی از طریق یک متخصص برق صورت بگیرد. به دلیل بالا بودن حساسیت برق‌کشی و کار با برق؛ اولین اشتباه و هر گونه سهل انگاری در کار با تجهیزات برقی می‌تواند آخرین اشتباه انسان باشد و باعث خطرات مرگبار و خسارت به لوازم برقی و سازه‌ها گردد.
