برق‌کشی ساختمان از اصلی‌ترین مراحل تکمیل آن است که با روش‌های مختلف قابل انجام است. اساساً برای ایجاد و حفظ ایمنی بالا و یا این که تعمیر و نصب در سیم کشی ساختمان‌ها به‌راحتی انجام شود از کاندوئیت‌ها استفاده می‌شود. وجود کاندوئیت‌ها در سیم کشی ساختمان‌ها بسیار مهم است. در سیم‌کشی توکار احتمال آسیب دیدن سیم‌های برق کمتر است اما در حالت روکار، به دلیل اینکه مستقیما در معرض ضربه و آسیب مکانیکی است، احتمال پارگی سیم‌ها وجود دارد؛ بنابراین استفاده از تجهیزات محافظتی چون نصب کاندوئیت توصیه می‌شود. هنگام کارگذاری سیم و کابل، به دلیل احتمال برخورد مصالح ساختمانی، رطوبت، حشرات و غیره احتمال خرابی سیم‌کشی وجود دارد. با استفاده از لوله کاندوئیت می‌توان از سیم‌ها محافظت نمود. در واقع لوله‌های کاندوئیت، محلی مناسب برای عبور آسان‌تر سیم‌های برق است.
جنس کاندوئیت ممکن است از فلز، انواع پلیمر و پلاستیک باشد. کاندوئیت به لوله برق هم معروف است و نقش مهمی در افزایش ایمنی، کیفیت سیم‌کشی برق و افزایش طول عمر سیم‌ها دارد. نصب کاندوئیت نقش مهمی در جلوگیری از تماس ناخواسته با بخش هادی سیم دارد و به این ترتیب افراد از خطر برق‌گرفتگی در امان خواهند بود. نصب کاندوئیت محدود به ساختمان‌های مسکونی نیست و در بخش‌های تجاری، صنعتی، بیمارستان‌ها، هتل، پالایشگاه‌ها و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد. بسته به اندازه لوله کاندوئیت، تعداد و قطر سیم‌هایی که مجاز به عبور از داخل اوله هستند طبق استاندارد مشخص می‌شود.
کاربرد کاندوئیت
همانطور که اشاره شد کاربرد اصلی نصب کاندوئیت، محافظت از سیم‌های برق است. علاوه بر این، کاندوئیت با در برگرفتن سیم‌ها، آن‌ها را از معرض دید خارج می‌کند و ظاهری مرتب و زیبا به محیط می‌دهد. لوله‌های کاندوئیت از جنس مواد مختلفی ساخته‌می‌شوند و هرکدام در جای خاصی کاربرد دارند. تأمین امنیت سیم‌کشی برق ساختمان‌ها از مهم‌ترین مواردی است که در ساخت یک پروژه باید به آن توجه شود. یکی از مهم‌ترین مواردی که تهدید کننده سیم‌کشی ساختمان‌ها است، خطر حریق است. از ویژگی‌های خوب و کاربردی لوله کاندوئیت، ضد حریق بودن آن‌ها است. خاصیت ضد حریق بودن لوله کاندوئیت به جنس مواد عایق حرارتی که در آن‌ها به کار می‌رود، وابسته است. اکثرا برای عایق کردن این لوله‌ها در برابر آتش‌سوزی از سیلیس، آلومینیا، منیزیوم، آهک و خاک رس استفاده می‌شود. در ساختار بعضی از لوله‌های کاندوئیت از مواد بسیار مقاومی استفاده می‌شود؛ به طوری که قادر هستند حرارت ۴۰۰۰ درجه سانتیگراد را تحمل کنند. از این لوله‌ها در پالایشگاه‌ها که میزان تولید حرارت بالا است، استفاده می‌شود.
برای خرید محصولات با تخفیف‌های ویژه کلیک کنید
اصول سیم کشی در کاندوئیت
در واقع جعبه اتصالی که نصب می‌شود، معمولاً یک جایگاه برای کابل‌های تقسیم شده‌است که وظیفه دارد جریان برق را از یک منبع واحد بگیرد و مابین چند خروجی تقسیم کند. برای درک بیشتر این مسئله یک مثال ارائه می‌دهیم یک جعبه تقسیم اتصال که احتمال دارد شامل یک منبع تغذیه سیم باشد که به‌وسیله چند سیم برای متصل کردن چند چراغ مختلف اتصال داده‌شده‌باشد. در واقع جعبه اتصالی در سایزهای مختلفی طراحی و تولید می‌شود که با توجه به عملکردی که دارد از دو متریال همچون فلز سخت یا پلاستیک تولید می‌شود.
باید بدانید که نوع فلزی مقاومت بسیار بالایی دارد چرا که در ساخت آن از روکش گالوانیزه استفاده شده‌است و به همین دلیل در طول زمان استفاده از آن دوام و ماندگاری بالایی مشاهده می‌شود؛ البته که این موضوع بر قیمت نهایی کاندوئیت هم تاثیر می‌گذارد. تفاوتی که در نوع پلاستیکی با نوع فلزی دیده‌می‌شود، در مقاومت و وزن آن‌ها است. اساساً جعبه اتصالی‌هایی که پلاستیکی هستند، با توجه به کیفیتی که دارند، نمی‌توانند که وزن بالایی را تحمل کنند؛ به همین دلیل بیشترین کاربرد این اتصالات برای لوله‌های برق پلیمری است. اساساً کاربرد محفظه‌های فلزی برای لوله برق‌های فولادی است.
نکات مهم در انتخاب کاندوئیت‌های مختلف
- زمانی که می‌خواهید از سیستم کاندوئیت سطحی استفاده کنید، بایستی که از کاندوئیت فولادی استفاده کنید؛ چرا که این مدل کاندوئیت بایستی با پوششی به‌نام GI تثبیت (ثابت) شوند.
- کاندوئیت اجراء شده باید مربعی شکل و متقارن با طراحی از پیش انجام شده باشند.
- کاندوئیت‌هایی که فولادی هستند، بایستی با مشخصاتی همچون IS IS9537 مطابقت داشته باشند؛ در واقع اتصالات و کاندوئیت‌ها با MS/FLO بایستی پوشش داده شوند.
- مشخصات کاندوئیت‌های فولادی این است که سنگین وزن باشند، مدل رشته‌ای باشند و جوش داده شده باشند.
- لوازم جانبی کانتینری که تهیه می‌شود، با استانداردهای مربوطه مطابقت داشته باشد از جمله این لوازم می‌توان به آرنج، جعبه، گیربکس، خم‌کن و… اشاره کرد.
- حتی الامکان برای دریافت کردن لوله‌ها از جعبه تقسیم‌هایی مجهز به درپوش‌های داخلی استفاده کنید.
- کاندوئیت‌های پی وی سی بایستی داخل کانال برای زمین مجهز به سیم پیچ‌های عایق باشند.
- قبل از نصب لوازم جانبی و کاندوئیت‌ها، بایستی که به صورت دو رنگ باشند.
- حداقل اندازه کاندوئیت بایستی 20mm باشد و حداقل ضخامتی که برای لوله‌ها در نظر گرفته شود بایستی ۱۶ سیلندر باشد.
- ارتفاع در نظر گرفته شده برای جعبه تقسیم بایستی که کاملاً استاندارد باشد و در عین حال عمق مناسبی داشته باشند.
مراحل نصب و جایگذاری کاندوئیت
علاوه بر سیم‌کشی روکار، کاندوئیت را می‌توان در داخل سقف، دیوار و غیره نصب کرد. در حال حاضر جایگذاری کاندوئیت به صورت توکار به دلیل زیبایی بیشتر و مخفی بودن آن، رواج بیشتری دارد. برای جایگذاری کاندوئیت، باید نقشه دقیقی از سیم‌کشی ساختمان داشته‌باشیم. بر اساس نقشه محل نصب لوله‌های کاندوئیت را شیارزنی می‌کنیم و لوله‌ها را داخل شیارها قرار می‌دهیم.
نکاتی درباره جایگذاری دقیق کاندوئیت
هنگام جایگذاری و نصب کاندوئیت توجه به نکات زیر اهمیت دارد:
- برای جایگذاری کاندوئیت در سقف، این کار باید قبل از مرحله بتن ریزی انجام شود. تمامی اتصالات، جعبه‌ها، لوازم جانبی و غیره همراه با کاندوئیت باید نصب شوند.
- کاندوئیتی که قرار است در دیوار جایگذاری شود، باید به فاصله حداکثر ۱ متر و با فشاری ثابت در محل قرار گیرد. تمام اتصالات و تجهیزات همراه با کاندوئیت باید در داخل دیوار نصب شوند. در پایان کار فواصل خالی با بتن ریزی پر می‌شوند.
- تمامی قفسه‌ها و شیارهای لازم متناسب با تعداد و اندازه کاندوئیت به صورت دقیق تهیه شوند. همچنین جعبه‌های بازرسی، جعبه کنترل و جعبه خروجی باید همزمان با نصب کاندوئیت جایگذاری شوند. در محل جایگذاری کاندوئیت باید ارتفاع گچ نسبت به حالت معمولی، ۱۲ میلی متر بیشتر باشد.
- کلیه شیارهای موجود باید توسط ملات سیمانی تا سطح دیوار پر شوند. تا جایی که امکان دارد برای عبور کاندوئیت و شیارها از دیوار استفاده نشود.
- کاندوئیتی که قرار است داخل تخته سنگ کار گذاشته شود، باید به صورت عمودی و از داخل میله عبور کنند. کاندوئیت‌ها به اندازه ۱۵۰ میلی متر باید از انتهای لوله برداشته شده باشند.
- کاندوئیت عمودی باید داخل جعبه تقسیم قرار گرفته و قبل از آجر چینی نصب شوند. انتهای کاندوئیت باید داخل جعبه قرار گرفته و اندازه جعبه متناسب با کاندوئیت طراحی شده باشد تا در صورت لزوم بتوان تمام سویچ‌های لازم را در محل مورد نظر نصب کرد.
- در ساختمان‌های مسکونی حق استفاده بیش از حد از لوله‌های کاندوئیت را نداریم.
- برای نصب عمودی کاندوئیت باید از بست و با طناب برای محکم کردن لوله‌ها استفاده شود.
- تا جایی که می‌توانید برای جایگذاری کاندوئیت و شیارها از دیوار استفاده نکنید.
- جعبه تقسیم‌ها و خطوط لوله تا مرحله شروع آجر کاری باید ثابت، نصب و پشتیبانی شوند.
- نصب این لوله‌ها باید به گونه‌ای باشد که در مواقع لزوم بتوان آن‌ها را باز و بسته کرد.
نکاتی برای نصب کاندوئیت
در هنگام نصب کاندوئیت لازم است که نکاتی را رعایت کنید که کار به صورت اصولی اجراء شود. از جمله این نکات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اگر از کاندوئیت‌های فلزی روکار استفاده می‌شود، بایستی بدانید که این تجهیزات قابل مشاهده هستند؛ روش نصب آن‌ها روی دیوار و سقف به‌صورت عمودی یا موازی خواهد بود.
- زمانی که از کاندوئیت‌ها در سیم کشی ساختمان‌ها استفاده می‌کنید، به تعداد متعادلی از آن‌ها استفاده کنید؛ اساساً در ساختمان‌های صنعتی بیشتر از حد استفاده می‌شوند اما این امر برای ساختمان‌های مسکونی مجاز نیست.
- سایز استانداردی که برای کاندوئیت‌های پنهان در ساختمان‌های مسکونی استفاده می‌شود، حدود ۴/۳ است.
- بر اساس استاندارد NEC225.1 برای نصب و اجرای کاندوئیت‌ها و محکم کردن آن‌ها از طناب یا بست استفاده کنید.
- کاندوئیت پی وی سی بایستی با درجه ISI مطابقت داشته باشد و معمولاً از مدل سخت و سفت باشند. در مکانی که کاندوئیت‌ها در یک خط مستقیم هستند بایستی که جعبه تقسیم‌ها در فاصله‌هایی بیشتر از ۱۰m ارائه داده شوند.
- بایستی که کاندوئیت‌های پی وی سی از طریق سیمان به لوازمی همچون جعبه‌های دایره‌ای، اتصالات و… وصل بشوند.
- اگر کاندوئیت‌های شما EMT هستند، یعنی از نوع آلومینیوم و نازک، به هیچ عنوان در مکان‌هایی که ممکن است آن‌ها آسیب ببینند؛ استفاده نکنید.
- در کنار کاندوئیت‌های فلزی نباید از شیرآلات استفاده کنید.
- اساساً اتصالات مربوط به کاندوئیت بایستی به صورتی نصب شوند که در صورت نیاز بتوان به آن‌ها اتصالی اضافه کرد و یا این که بتوان آن‌ها را باز و بسته کرد.
- گاهی اوقات در شرایطی که کاندوئیت ممکن است خورده شود یا این که دچار زنگ زدگی شود بایستی که برای آن‌ها از پوششی نارسانا و ضد زنگ استفاده کرد.
- در هر مکانی که کاندوئیت‌های فولادی به تابلوهای توزیع و جعبه‌های کنترل کننده نقاط و… می‌رسند، جعبه‌ها و مجراها و تابلوها کاملاً مرتب به‌هم متصل شوند تا برای کنترل تداوم با استفاده از پی وی سی در هر دو سمت ورودی وصل شوند.
- کاندوئیت‌هایی که در تخته سنگ‌ها مخفی شده‌اند، بایستی در میل‌ها به صورت عمودی جایگذاری شوند. همه‌ی کاندوئیت‌های عمودی از انتهای لوله حداقل به اندازه 150mm بایستی برداشته شوند؛ در واقع قسمت انتهایی آن‌ها از پایین لوله بیرون می‌آید و باید توسط برای دریافت اتصالات به‌همراه کوپلینگ ارائه شوند، در نهایت انتهای باز این کاندوئیت‌ها در هنگام انجام بتن‌سازی بایستی که محافظت شود.
- برای متصل کردن سسوئیچ‌ها و کاندوئیت‌ها لازم است که دی‌بی‌ها (DB) با آداپتورها ست و هماهنگ باشند.
- زمانی که هدف نصب کاندوئیت به‌صورت مستقیم است، جعبه تقسیم‌های جایگذاری شده با فاصله بیشتر از ۹ متر خواهند بود.
- اگر دو جعبه تقسیم به‌صورت متوالی هستند، نباید بیشتر از دو عدد خم زاویه راست وجود داشته باشد. خطوط لوله را به‌درستی به لوازم جانبی متصل کرد و آن‌ها را به‌درستی پیچید.
- جعبه تقسیم انتخاب شده بایستی از GI یا PVC باشد و حتماً آن را به لوله‌های آداپتور متصل کنید. در واقع جعبه تقسیم‌ها با گچ نصب می‌شوند.
نکات ایمنی هنگام کار با کاندوئیت
نکات ایمنی فقط منحصر به زمان نصب کاندوئیت نیستند؛ بلکه در هنگام کار با کاندوئیت لازم است که نکاتی رعایت شود. در وهله اول بحث ایمنی مطرح است. در واقع هنگام کار کردن با کاندوئیت‌ها لازم است که نکات ایمنی رعایت شود. قطعاً دوست ندارید که با تماس با سیم‌های گرمی که جریان برق در آن‌ها وجود دارد، مشکلی برایتان به‌وجود بیاید. زمانی که با کاندوئیت کار می‌کنید حتماً از قطع بودن منبع اصلی برق اصلی مطمئن شوید؛ با قطع بودن منبع برق دیگر استرس برق گرفتگی را نخواهید داشت.
کاندوئیت دارای دو و یا چند کابل مداری است که لازم است توسط گیره در این جعبه محکم شوند. اساساً این محفظه از درپوشی قابل جدا شدن برخوردار است که به راحتی بسیاری از امکانات محفظه مناسب ایجاد می‌شود. روکش‌ها را نمی‌توان با چیز خاصی پوشش داد و در عین حال بایستی که به‌راحتی در دسترس باشند.
